15 نوع بازاریابی که باید در مورد آن بدانید

وقتی اسم بازاریابی می‌آید شما یاد چه چیز یا چه کسی می‌افتید؟ چه کسی را در علم بازاریایی می‌شناسید؟ به نظر شما بازاریابی علم است یا هنر؟

الان که دارم این مطلب را می‌نویسم، من هم همراه شما به این سوالات فکر کردم. آشنایی من با بازاریابی، به دیدن عناوین و اسم نویسنده‌ها بر روی جلد کتاب‌های برادرم برمی‌گردد. کتاب‌های رشته مدیریت بازرگانی، سال 85، و بعد هم ارشد بازاریابی.

اما من آن زمان‌ها هیچ علاقه‌ای به به خواندن کتاب‌هایی در این زمینه نداشتم. گذشت و گذشت؛ تا سال 98 که با عادل طالبی و دیجیتال مارکتینگ آشنا شدم. اولین درس استاد درمورد بازاریابی دیجیتال این بود: «برای یادگیری بازاریابی دیجیتال ابتدا باید بازاریابی بدانید.»

سال 98، شروع جدی من برای آشنایی با بازاریابی بود. کتاب مدیریت بازاریابی کاتلر و کلر جز اولین کتاب‌هایی بود که من خواندم. بعد از چندین سال به سراغ کتاب‌های درسی برادرم رفتم و چند کتاب از دکتر احمدروستا (پدر علم بازاریابی ایران) و دکتر پرویز درگی پیدا کردم و کم‌کم مطالعاتم در این زمینه بیشتر شد. فایل‌های صوتی کانال کاروکسب عادل طالبی هم بخش دیگری از منابع درسی من شدند.

بازاریابی دنیای بزرگی دارد و اگر درمورد انواع بازاریابی جست‌وجو کنید، احتمالا بیش از 50 نوع بازاریابی تعریف شده باشد. ولی در این مقاله در مورد کاربردی‌ترین انواع بازاریابی بخصوص در بخش دیجیتال صحبت خواهیم کرد. پس در ادامه با من همراه باشید.

• تعریف بازاریابی
• انواع بازاریابی

1. بازاریابی سنتی
2. بازاریابی دیجیتال
3. بازاریابی برون‌گرا
4. بازاریابی درون‌گرا
5. بازاریابی محتوایی
6. بازاریابی چریکی
7. بازاریابی مستقیم
8. بازاریابی شبکه‌های اجتماعی
9. بازاریابی موتورهای جست‌وجو
10. بازاریابی اینفلوئنسری
11. بازاریابی برند
12. بازاریابی وابسته
13. بازاریابی داده‌محور
14. بازاریابی ویدئویی
15. بازاریابی صوتی

• سخن پایانی
• معرفی کتاب‌های بازاریابی

در ابتدا به تعریف بازاریابی می‌پردازیم و سپس 15 نوع بازارایی از بازاریابی سنتی تا دیجیتال را با تعاریف و مثال‌یشان باهم مرور خواهیم کرد. اگر مایل بودید مطالعه بیشتری درمورد بازاریابی داشته باشید، مطلب نگاهی جامع به موضوع بازاریابی همراه معرفی کتاب را بخوانید.

تعاریف مختلفی از بازاریابی در منابع مختلف داریم از تعریف انجمن بازاریابی آمریکا در سال‌های (1395 – 1398 – 2004 – 2013) تا تعریف کاتلر و دکتر روستا.

تعریف بازاریابی

من در اینجا به دو تعریف اکتفا می‌کنم:

تعریف بازاریابی از دیدگاه کاتلر، پدر علم بازاریابی نوین

«بازاریابی، فرایندی مدیریتی- اجتماعی، که بوسیله آن افراد و گروه‌ها، از طریق تولید و مبادله ی ارزش، به رفع نیاز (و خواسته) خود می‌پردازند.»

تعریف بازاریابی از دیدگاه دکتر احمد روستا

ایشان تعریف بازاریابی را این‌چنین بیان می‌کنند:

بازاریابی شامل 3 رکن است:

• بازارشناسی: به معنای شناخت مشتریان و نیازهای آنها
• بازارسازی: به معنای خلق و بدست آوردن سهم بازار (جذب مشتری)
• بازارداری: به معنای حفظ سهم بازار (حفظ مشتری)

انواع بازاریابی

1- بازاریابی سنتی

بازاریابی سنتی هر شکلی از بازاریابی است که از رسانه های آفلاین برای دستیابی به مخاطبان استفاده می کند. مثل بیلبوردها، آگهی‌ها، رادیو. از آنجایی که اطلاعات به راحتی در دسترس نبود، اکثر بازاریابی سنتی بر تاکتیک های بیرونی مانند تبلیغات چاپی، تبلیغات تلویزیونی و بیلبوردها متکی بود.

2- بازاریابی دیجیتال

دیجیتال مارکتینگ برعکس بازاریابی سنتی است و از فناوری‌هایی استفاده می‌کند که به طور سنتی وجود نداشتند تا به روش‌های جدید به مخاطبان دسترسی پیدا کنند. این نوع بازاریابی شامل تمام تلاش‌های بازاریابی آنلاین می‌شود. کسب‌وکارها از کانال‌های دیجیتالی مانند موتورهای جستجو، رسانه‌های اجتماعی، ایمیل و وب‌سایت‌ها برای ارتباط با مشتریان فعلی و بالقوه استفاده می‌کنند.

تعریف بازاریابی دیجیتال از نظر عادل طالبی:

انتخاب و استفاده هوشمند از ابزارهای موجود و در دسترس در فضای دیجیتال برای رسیدن به اهداف بازاریابی در کسب‌وکار

3- بازاریابی برون‌گرا

بازاریابی برون‌گرا (Outbound Marketing)، به تبلیغات مزاحم و ارسال ایمیل و پیامک به لیست‌های خریداری شده اشاره دارد. درواقع، ارسال پیامی به مشتریان برای افزایش آگاهی در مورد محصولات یا خدمات شما، بدون توجه به علاقه مصرف‌کننده است.

4- بازاریابی درون‌گرا

هر وقت مشتری شما را پیدا کند، بازاریابی درون‌گرا (ربایشی یا جاذبه‌ای) انجام شده است. اکثر تاکتیک‌های بازاریابی درون‌گرا در حوزه بازاریابی دیجیتال قرار دارند، کشاندن مشتری به سمت محصول یا خدمات از طریق بازاریابی محتوایی، شبکه‌های اجتماعی، SEO و …

Inbound بر روی سه ستون ساخته شده است: جذب، تعامل و لذت. هدف اولیه شما ایجاد محتوا و تجربیات ارزشمندی است که با مخاطبان شما طنین انداز شده و آنها را به سمت کسب و کار شما جذب کند. از طریق بازاریابی ایمیلی و چت مشتری را درگیر کنید. در نهایت، با ادامه فعالیت به عنوان یک مشاور و متخصص همدل، آنها را خوشحال می‌کنید.

5- بازاریابی محتوایی

بازاریابی محتوایی یک ابزار کلیدی در بازاریابی داخلی و دیجیتال است. یکی از بهترین راه‌ها برای جذب مخاطبان هدف شماست. شامل ایجاد، انتشار و توزیع محتوا برای مخاطبان هدف شما از طریق کانال‌هایی مانند پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی، وبلاگ‌ها، ویدیوها، کتاب‌های الکترونیکی و وبینارها است.

شخصی کردن محتوا و نزدیک کردن آن‌ها به نیازهای مخاطبان به تدریج با شناخت شما از مخاطبان آغاز می‌شود. به تدریج یاد می‌گیرید که محتوای خود را با مخاطبان خود هم‌قواره کنید.

6- بازاریابی چریکی

بازاریابی چریکی درمورد شما نیست، بلکه در مورد مشتریان شما است. به کارگیری استراتژی‌های آسان و ارزان برای به دست آوردن سودهای کلان از تجارت‌های کوچک شما. خلاقیت و تفکری خلاق، اساس بازاریابی چریکی یا پارتیزنی است.

ویژگی‌ها

• کسب‌وکارهای کوچک به این نوع بازاریابی توجه می‌کنند
• مثل کماندو عمل می‌کند
• کماندو برای هر هدف، ابزارهای متفاوتی را استفاده می‌کند

7- بازاریابی مستقیم

بازاریابی مستقیم شکلی از برقراری ارتباط با یک پیشنهاد است که در آن سازمان‌ها مستقیماً با یک مشتری از پیش انتخاب شده ارتباط برقرار می‌کنند. انواع مختلف بازاریابی مستقیم معمولاً سرنخ هایی را هدف قرار می‌دهند که شانس خوبی برای تبدیل شدن به مشتری دارند.

ایمیل یک فرمت رایج برای بازاریابی مستقیم است زیرا سرنخ‌های لیست ایمیل شما قبلاً با تبدیل شدن به مشترک علاقه نشان داده‌اند.

• بازاریابی ایمیلی

بازاریابی ایمیلی برندها را از طریق ایمیل به سرنخ‌ها، مشتریان بالقوه و مشتریان متصل می‌کند. کمپین‌های ایمیلی را می توان برای افزایش آگاهی از برند، ایجاد ترافیک به کانال‌های دیگر، تبلیغ محصولات یا خدمات، یا پرورش سرنخ‌ها به سمت خرید استفاده کرد. چند نکته در مورد بازاریابی ایمیلی:

• فقط به افرادی ایمیل بزنید که انتظار دارند از شما بشنوند. یعنی آنها شما را انتخاب کرده‌اند
• انصراف را برای مشترکین آسان کنید
• هنگام برقراری تماس در مورد اینکه چه کسی هستید شفاف باشید

با در نظر گرفتن این موضوع، اولین کاری که باید انجام دهید این است که استراتژی نحوه ایجاد لیست ایمیل خود را تعیین کنید – پایگاه داده مخاطبینی که می توانید برای آنها ایمیل ارسال کنید. رایج‌ترین روش از طریق فرم‌های جذب سرنخ (Lead) در سایت شما است.

سپس، برای ارسال، ردیابی و نظارت بر اثربخشی ایمیل‌های خود به نرم افزار بازاریابی ایمیلی و یک CRM نیاز دارید.

• بازاریابی پیامکی

پیامک‌هایی که در راستای اهداف بازاریابی و با تعداد بالا به مخاطبان ارسال می‌کنیم. وقتی به یک دسته یا گروه مشخصی از مشتریان که از قبل من را می‌شناسند (به من اجازۀ ارسال پیام داده‌اند)، پیامک ارسال کنم که متناسب با نیازهای آنها باشد، در حقیقیت پیامک بازاریابی ارسال کرده‌ام. اگر جز این باشد اسپم است و سودی ندارد.

8- بازاریابی شبکه‌های اجتماعی

با پلتفرم‌هایی مانند فیس بوک، اینستاگرام، لینکدین و توییتر، برندها می‌توانند کسب و کار خود را تبلیغ کنند و به صورت شخصی‌تر با مخاطبان ارتباط برقرار کنند. با این حال، با رسانه‌های اجتماعی، دو چیز کلید موفقیت است: محتوای مرتبط و ثبات.

انواع بازاریابی شبکه‌های اجتماعی

• بازاریابی تلگرام (Telegram marketing)
• بازاریابی لینکدین (Linkedin marketing)
• بازاریابی اینستاگرام (Instagram marketing)
• توییتر مارکتینگ (twitter marketing)

9- بازاریابی موتورهای جست‌وجو

بازاریابی موتورهای جستجو یا SEM شامل تمام استراتژی‌هایی است که برای اطمینان از اینکه کسب و کار شما در صفحات نتایج موتور جستجو (SERP) قابل مشاهده است استفاده می‌شود. با استفاده از SEM، وقتی کاربر کلمه کلیدی خاصی را جستجو می‌کند، می‌توانید کسب و کار خود را در رتبه اول قرار دهید.

دو نوع SEM عبارتند از بهینه‌سازی موتور جستجو (SEO) برای نتایج جستجوی ارگانیک و تبلیغات پرداخت به ازای کلیک (PPC) برای نتایج موتور جستجوی حمایت شده.

برای شروع کار با سئو، باید با عوامل رتبه بندی موتورهای جستجو آشنا شوید و برای موتورهای جستجو محتوا تولید کنید تا فهرست شوند. پرداخت به ازای هر کلیک SEM شامل مناقصه برای کلمات کلیدی برای قرار دادن تبلیغات شما، از طریق پلتفرم هایی مانند Google Ads است. همچنین ابزارهای مدیریت تبلیغات برای ایجاد و مدیریت کمپین های PPC وجود دارد.

10- بازاریابی اینفلوئنسری

اینفلوئنسر مارکتینگ (Influencer marketing) به گونه ای طراحی شده است که از یک جامعه موجود از دنبال کنندگان درگیر در رسانه‌های اجتماعی استفاده کند. اینفلوئنسرها در جایگاه خود متخصص در نظر گرفته می‌شوند و وفاداری و اعتماد را از مخاطبانی که ممکن است سعی در دستیابی به آنها داشته باشید ایجاد کرده‌اند.

برای شروع کار با اینفلوئنسر مارکتینگ، ابتدا باید استراتژی اینفلوئنسر مارکتینگ خود را بسازید و نوع اینفلوئنسر را مشخص کنید. سپس، شما می‌خواهید معیارهایی را برای اینفلوئنسر خود ایجاد کنید تا مطمئن شوید که با استراتژی و بودجه شما مطابقت دارند. عواملی که باید در نظر گرفته شوند شامل جایگاه آنها، اندازه مخاطبان و معیارهای فعلی آنها است.

از 3 راه می‌توانید اینفلوئنسرها را پیدا کنید و با آنها تماس بگیرید:

• ارتباط دستی در رسانه‌های اجتماعی
• استفاده از پلتفرم اینفلوئنسر مارکتینگ
• استخدام یک آژانس برای انجام تحقیقات و اطلاع‌رسانی برای شما

11- بازاریابی برند

بازاریابی برند (Brand marketing) شکل دادن به درک عمومی برند شما و ایجاد ارتباط عاطفی با مخاطبان هدف شما از طریق داستان سرایی، خلاقیت، طنز و الهام است. هدف در اینجا تفکر برانگیز بودن و ایجاد بحث است تا برند شما به خاطر سپرده شود و با احساسات مثبت همراه شود. برای شروع بازاریابی برند، باید شخصیت خریدار خود را عمیقاً درک کنید و آنچه که با آنها طنین انداز می‌شود.

شما همچنین باید موقعیت خود را در بازار و آنچه شما را از رقبای خود منحصر به فرد می‌کند در نظر بگیرید. این می‌تواند به شکل‌دهی ارزش‌های شما و آنچه که برای آن ایستاده‌اید کمک کند، و به شما خوراکی برای کمپین‌های داستان‌گویی می‌دهد.

12- بازاریابی وابسته

هنگامی که یک کسب و کار به شخص یا برند دیگری، با پورسانت برای هر خریدی که توسط مشتری از طریق تاکتیک‌های تبلیغاتی آن شرکت انجام می شود، پاداش می‌دهد، این بازاریابی وابسته یا Affiliate marketing است.

این نوع بازاریابی، می‌تواند توسط برندها برای تبلیغ محصولات یا خدماتی که با برندهای خودشان هماهنگ هستند، استفاده کند. اگر در حال حاضر دارایی‌های بازاریابی دارید که عملکرد خوبی دارند، مانند وب‌سایتی که سرنخ ایجاد می‌کند یا یک شبکه رسانه اجتماعی فعال، بازاریابی وابسته راهی عالی برای افزایش بیشتر این دارایی‌ها است.

محصول یا برندی را انتخاب کنید که با آنچه می‌فروشید همسو باشد – اما با شما رقابت نمی‌کند – و آن را برای مخاطبان خود تبلیغ کنید. از طرف دیگر، این یک روش مقرون به صرفه برای گسترش آگاهی از برند و جایگزین خوبی برای بازاریابی تأثیرگذار است.

شما می‌توانید از بازاریابی وابسته برای کسب درآمد بیشتر استفاده کنید. و بهترین بخش این است که هر کسب‌و‌کاری می‌تواند قوانین خود را هنگام راه‌اندازی یک برنامه وابسته طراحی کند.

13- بازاریابی داده محور

بازاریابی داده محور استفاده از داده‌های به دست آمده از طریق تعامل با مشتری و اشخاص ثالث برای به دست آوردن بینش در مورد انگیزه‌ها، ترجیحات و رفتارهای مشتری است. بینش‌های مبتنی بر داده، سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا تجربه مشتری را افزایش داده و شخصی‌سازی کنند.

14- بازاریابی ویدئویی

بازاریابی ویدئویی استفاده از محتوای ویدیویی برای تبلیغ یا اطلاع‌رسانی به مخاطبان در مورد برند و محصولات شما است. ویدئو می‌تواند آگاهی از برند را افزایش دهد، تبدیل ایجاد کند و معاملات را ببندد. برخی از برنامه‌های بازاریابی ویدیویی حتی به شما امکان تجزیه و تحلیل، پرورش و امتیاز‌دهی بر اساس فعالیت آنها را می‌دهند.

15- بازاریابی صوتی

بازاریابی صوتی مجموعه ای از تاکتیک‌ها و استراتژی‌هایی است که برای دستیابی به مخاطبانی که از دستیارهای صوتی استفاده می‌کنند طراحی شده‌اند. ایده این است که تاکتیک‌های بازاریابی را اتخاذ کنیم که به دنبال استفاده از رشد افرادی است که به طور منظم از دستگاه‌های صدا استفاده می کنند.

منظور دستیارهای صوتی هوش مصنوعی مانند Amazon Alexa، Google Assistant و Apple Siri است. اما ویس مارکتینگ تنها به این پلتفرم‌ها محدود نمی‌شود. تلویزیون‌های هوشمند، ساعت‌ها، برخی لوازم خانگی و اتومبیل‌ها همگی می‌توانند با دستیارهای صوتی با انسان تعامل داشته باشند.

سخن پایانی

به‌کارگیری هر کدام از روش‌های بازاریابی به استراتژی های شخصی و سازمانی برای رسیدن به اهدف کسب‌وکار برمی‌گردد. به نظرم در این انواع بازایابی که تا اینجا با هم خواندیم بهترین نوع یا هیچ راه درست یا غلطی برای انجام بازاریابی وجود ندارد و همه چیز به شما بستگی دارد. در نهایت، این شما هستید که باید بر اساس محصول، مخاطبان و منابع خود انتخاب کنید که چه چیزی برای کسب‌و‌کار شما منطقی‌تر است.

معرفی کتاب‌های مرتبط با بازاریابی:

اصول بازاریایی نشر آموخته

مدیریت بازاریابی کاتلر و کلر از نشر نص (جلد 1و2)

بازاریابی پرمحتوا از نشر آریاناقلم

بازاریابی چریکی نشر سیته

طرح بازاریابی کسب‌وکارهای کوچک

برنامه بازاریابی نشر برآیند

منابع: + + +